Việc áp dụng cách điều trị đau cổ phù hợp sẽ đem đến hiệu quả giảm đau nhức nhanh chóng. Tùy theo từng tình trạng, người bệnh có thể thực hiện các biện pháp đơn giản tại nhà, vật lý trị liệu, thuốc hoặc phẫu thuật cho trường hợp nghiêm trọng.

Nguyên nhân gây đau mỏi cổ

Đau cổ là tình trạng xuất hiện cảm giác đau nhức ở khu vực cột sống cổ – tức phần cột sống nằm ngay dưới đầu. Đây là một triệu chứng phổ biến, có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân như chấn thương, bệnh lý hay yếu tố tuổi tác. Cơn đau mỏi cổ không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến giấc ngủ, tinh thần và sinh hoạt hàng ngày. Phần lớn trường hợp đau cổ chỉ mang tính tạm thời, nhưng nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể chuyển biến thành mãn tính.

Nguyên nhân gây đau mỏi cổ bao gồm:

Lão hóa: Quá trình thoái hóa tự nhiên theo tuổi tác như thoái hóa cột sống cổ, hẹp ống sống… khiến sụn khớp bị mòn, đĩa đệm thoái hóa hoặc chèn ép lên dây thần kinh – từ đó dễ dẫn đến đau cổ, đặc biệt là ở người lớn tuổi.
Chấn thương vùng cổ: Những chuyển động đột ngột của đầu hoặc cổ có thể gây tổn thương đến cơ, dây chằng, đĩa đệm, khớp đốt sống hoặc rễ thần kinh cổ, dẫn đến cảm giác đau nhức rõ rệt.
Tâm lý căng thẳng: Áp lực tinh thần kéo dài có thể làm cơ cổ bị co cứng, gây đau và khó cử động linh hoạt.
Vận động sai cách: Khi cơ cổ hoạt động quá mức hoặc thực hiện các động tác lặp đi lặp lại, chẳng hạn như cúi nhìn điện thoại quá lâu, sẽ dễ dẫn đến hiện tượng đau và cứng cổ.
Tư thế không đúng và các yếu tố ảnh hưởng đến cột sống: Ngồi lâu, tư thế sai, bàn ghế hoặc màn hình máy tính không đúng tầm, thừa cân hoặc cơ bụng yếu đều có thể làm mất cân bằng cột sống và dẫn đến đau cổ thường xuyên.
Bệnh lý nền: Một số bệnh như viêm màng não, viêm khớp dạng thấp, ung thư, gai cột sống, u nang... cũng có thể gây đau mỏi cổ như là một trong những biểu hiện đi kèm.

Nguyên nhân gây đau mỏi cổ

Đau mỏi cổ là một triệu chứng phổ biến, có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân như chấn thương, bệnh lý hay yếu tố tuổi tác

Đau mỏi cổ có thể chữa trị hoàn toàn không?

Tùy vào mức độ nghiêm trọng, tình trạng đau mỏi cổ có thể được điều trị dứt điểm hoặc không. Với những cơn đau cấp tính, cảm giác nhức mỏi thường chỉ kéo dài trong vài ngày đến vài tuần và có thể tự thuyên giảm mà không cần can thiệp phẫu thuật. Trong trường hợp này, việc nghỉ ngơi, chườm lạnh hay sử dụng thuốc giảm đau đơn giản là đủ để cải thiện. Tuy nhiên, nếu đau mỏi cổ trở thành mãn tính, tình trạng có thể kéo dài từ 3 tháng đến nhiều năm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và thậm chí dẫn đến nguy cơ tàn phế, rất khó chữa khỏi hoàn toàn.

Hướng dẫn cách điều trị đau cổ hiệu quả, an toàn

Tùy theo mức độ nghiêm trọng của cơn đau, người bệnh sẽ được bác sĩ chỉ định các phương pháp điều trị đau cổ phù hợp nhất. Một số hướng dẫn hữu ích như sau:

Các biện pháp điều trị đau cổ tại nhà

1. Nghỉ ngơi

Khi cơ thể được trở về trạng thái nghỉ ngơi, căng thẳng được kiểm soát tốt, tình trạng đau cổ có thể sẽ thuyên giảm đáng kể. Đây là cách điều trị đơn giản nhất người bệnh nên ưu tiên thực hiện ngay từ khi phát hiện triệu chứng.

Nghỉ ngơi

Khi cơ thể được trở về trạng thái nghỉ ngơi, căng thẳng được kiểm soát tốt, tình trạng đau cổ có thể sẽ thuyên giảm đáng kể

2. Chườm nóng hoặc lạnh

Chườm đá có thể giúp làm giảm tình trạng sưng đau. Chườm nóng sẽ có tác dụng thư giãn cơ, thúc đẩy tuần hoàn máu để tăng cường hiệu quả chữa lành vùng bị thương. Tuy nhiên, với cả hai phương pháp này, người bệnh chỉ nên thực hiện trong vòng khoảng từ 15 – 20 phút với thời gian nghỉ ngơi ít nhất 2 giờ. Điều này sẽ tạo điều kiện để vết thương phục hồi hiệu quả. Người bệnh cũng có thể xen kẽ giữa chườm đá và chườm nóng. Một số trường hợp còn chọn tắm nước ấm hoặc sử dụng đệm sưởi bởi đem lại hiệu quả cải thiện tích cực như mong đợi.

Túi chườm nóng muối biển Nikio NK-201

Một số trường hợp còn chọn tắm nước ấm hoặc sử dụng đệm sưởi bởi đem lại hiệu quả cải thiện tích cực như mong đợi

3. Một số bài tập cho vùng cổ

Thực hiện các bài tập kéo căng nhẹ nhàng và vận động đúng cách sẽ đem lại hiệu quả cải thiện tích cực cho tình trạng đau cổ. Đó là một số hoạt động với phạm vi chuyển động bên này sang bên kia, lên xuống chậm rãi để kéo căng cơ cổ. Các gợi ý hữu ích người bệnh có thể tham khảo gồm:

Cuộn vai về phía sau và di chuyển xuống 10 lần.
Ép hai bả vai vào nhau 10 lần.
Đẩy đầu về phía sau và giữ trong vòng 30 giây.
Thực hiện động tác tai chạm vai mỗi bên 10 lần.
Cuộn vai về phía sau và xuống dưới 10 lần.

Bài tập cho vùng cổ

Thực hiện các bài tập kéo căng nhẹ nhàng và vận động đúng cách sẽ đem lại hiệu quả cải thiện tích cực cho tình trạng đau cổ

Liệu pháp điều trị đau cổ

4. Xoa bóp

Xoa bóp là một liệu pháp hữu hiệu giúp làm dịu các cơn co thắt và căng cứng cơ, từ đó hỗ trợ giảm đau và mang lại cảm giác thư giãn cho vùng cổ vai gáy. Người bệnh có thể tự thực hiện thao tác xoa bóp tại nhà, nhờ người thân hỗ trợ hoặc tìm đến các chuyên gia trị liệu để đạt hiệu quả cao nhất. Để tăng cường tác dụng, nên kết hợp cùng các loại tinh dầu thiên nhiên, giúp làm ấm cơ, thúc đẩy tuần hoàn máu và xoa dịu vùng bị tổn thương. Ngoài ra, các sản phẩm như kem bôi hoặc thuốc mỡ cũng thường được sử dụng vì khả năng làm nóng nhanh, hỗ trợ giảm đau rõ rệt cho cổ và vai gáy.

Bên cạnh phương pháp xoa bóp thủ công, người bệnh còn có thể lựa chọn sử dụng máy massage cổ vai gáy – một giải pháp tiện lợi, hiện đại và hiệu quả. Các thiết bị này thường tích hợp nhiều chế độ như rung, xoa, nhào, nhiệt hồng ngoại... giúp tác động sâu vào các nhóm cơ bị căng cứng, hỗ trợ thư giãn nhanh chóng mà không tốn nhiều công sức. Việc sử dụng máy massage thường xuyên không chỉ giúp giảm đau mỏi cổ vai gáy, mà còn góp phần cải thiện chất lượng giấc ngủ, giảm stress và nâng cao chất lượng sống. Đây là lựa chọn phù hợp với những người làm việc văn phòng, người cao tuổi hoặc bất kỳ ai thường xuyên gặp tình trạng đau mỏi vùng cổ vai gáy.

Máy massage cổ vai gáy Nikio NK-131

Máy massage cổ vai gáy - một giải pháp tiện lợi, hiện đại và hiệu quả

5. Vật lý trị liệu

Chuyên gia vật lý trị liệu sẽ tư vấn cho người bệnh về các bài tập căn chỉnh, tăng cường sức mạnh cho cổ, duy trì tư thế đúng. Phương pháp này cũng bao gồm việc sử dụng hình thức chườm nóng, lạnh.

Vật lý trị liệu

Chuyên gia vật lý trị liệu sẽ tư vấn cho người bệnh về các bài tập căn chỉnh, tăng cường sức mạnh cho cổ, duy trì tư thế đúng

6. Thuốc

Thuốc giảm đau không kê đơn có thể hỗ trợ làm giảm tình trạng đau nhức và viêm trong cơ thể. Nhóm thuốc này bao gồm các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như Ibuprofen (Motrin, Advil), Naproxen natri (Aleve)… Tuy nhiên, dù là thuốc không kê đơn, người bệnh vẫn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng, bởi các thuốc này vẫn tiềm ẩn tác dụng phụ như đau dạ dày, buồn nôn, tiêu chảy... Trong trường hợp thuốc giảm đau thông thường không mang lại hiệu quả, bác sĩ có thể cân nhắc một số phương án khác như:

Amitriptyline: Đây là một loại thuốc chống trầm cảm, nhưng khi sử dụng ở liều thấp, nó có thể giúp thư giãn cơ và hỗ trợ cải thiện giấc ngủ. Tuy nhiên, những người có vấn đề về tuyến tiền liệt, bí tiểu hoặc mắc bệnh tăng nhãn áp không nên sử dụng loại thuốc này.
Gabapentin và Pregabalin: Dù không phải lựa chọn đầu tiên trong điều trị đau cổ, nhưng hai loại thuốc này có thể hữu ích nếu cơn đau liên quan đến sự chèn ép dây thần kinh gây tê buốt hoặc khó chịu lan xuống tay. Người bệnh có thể được bác sĩ cho thử dùng trong khoảng 3 – 8 tuần trước khi quyết định điều trị lâu dài. Như mọi loại thuốc khác, Gabapentin và Pregabalin cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ, vì vậy việc trao đổi kỹ với bác sĩ là điều cần thiết để đảm bảo an toàn.

Uống thuốc

Thuốc giảm đau không kê đơn có thể hỗ trợ làm giảm tình trạng đau nhức và viêm trong cơ thể

Phẫu thuật

Phẫu thuật được thực hiện sau khi các phương pháp điều trị nội khoa hoàn toàn không đem lại hiệu quả. Mục đích chính nhằm:

Giải phóng chèn ép rễ thần kinh (bằng cách loại bỏ một đĩa đệm bị hư hỏng hoặc các vấn đề khác liên quan đến cấu trúc).
Giải phóng chèn ép tủy sống.
Ổn định cột sống cổ.

Đối với điều trị đau cổ bằng phẫu thuật, hai phương pháp chính thường được sử dụng phổ biến gồm:

7. Phẫu thuật ACDF

Đây là phương pháp phẫu thuật được sử dụng để loại bỏ đĩa đệm có vấn đề trên cột sống cổ. Thông thường, bác sĩ sẽ mổ mặt trước cổ, kết hợp hợp nhất cột sống cổ để duy trì sự ổn định cho bộ phận này khi đĩa đệm được lấy ra. Một cách thực hiện khác là phẫu thuật cắt bỏ qua phần phía sau cổ. Với hình thức này, một phần đĩa đệm sẽ được lấy ra và không cần ghép tủy sống.

8. Phẫu thuật thay đĩa đệm nhân tạo (ADR)

Đây là phương pháp mới, bao gồm loại bỏ đĩa đệm hư hỏng và thay thế bằng một đĩa đệm nhân tạo thay vì hợp nhất. So với ACDF, ADR sẽ giữ được tính di động tự nhiên của cổ. Tuy nhiên, phương pháp này còn mới, mức độ phổ biến không cao như ACDF và các kết quả về lâu dài vẫn đang trong quá trình nghiên cứu.

Mặc dù các phương pháp phẫu thuật điều trị đau cổ tương đối an toàn nhưng vẫn tồn tại những rủi ro. Đó là một số biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra như nhiễm trùng, chảy máu, tê liệt, phản ứng dị ứng… Vì vậy, trước khi tiến hành phẫu thuật, người bệnh và bác sĩ cần có những trao đổi chi tiết về vấn đề này.

Phẫu thuật thay đĩa đệm nhân tạo

Đây là phương pháp mới, bao gồm loại bỏ đĩa đệm hư hỏng và thay thế bằng một đĩa đệm nhân tạo thay vì hợp nhất

Một số lưu ý của bác sĩ dành cho bệnh nhân

Thời điểm cần liên hệ ngay với bác sĩ

Đau cổ xuất hiện sau khi gặp tai nạn.
Triệu chứng đau, cứng cổ không biến mất sau một vài tuần.
Thuốc giảm đau hoàn toàn không đem lại hiệu quả cải thiện.
Cánh tay, vai hoặc chân xuất hiện cảm giác tê, lạnh, ngứa ran.
Chân yếu, sự phối hợp tay, chân bị ảnh hưởng.
Xuất hiện triệu chứng nhức đầu, chóng mặt, nôn mửa.
Mất kiểm soát liên quan đến ruột hoặc bàng quang.
Ớn lạnh.
Sụt cân mất kiểm soát và không rõ nguyên nhân.
Xuất hiện khối u bất thường ở cổ.

Những việc cần làm khi bị đau cổ

Không giữ cố định cổ ở một tư thế trong một thời gian dài.
Không nên ngủ trong tư thế gục đầu trên bàn.
Không vặn cổ khi đang nằm trên giường.
Khi cổ đang bị đau, người bệnh nên tuyệt đối tránh các hành động khiến tình trạng thêm nặng hoặc có thể gây nguy hiểm, đặc biệt là lái xe.
Nếu cổ bị cứng và đau sau khi làm việc, hoạt động thể chất, người bệnh nên ngưng lại ngay cho đến khi tình trạng ổn định.
Hạn chế tối đa việc vận động quá sức, nâng vật nặng khi cổ đang đau.
Bỏ hút thuốc lá để giảm nguy cơ làm hỏng cấu trúc xương và kéo dài thời gian chữa lành.
Chỉ nên ngủ ở tư thế nằm ngửa hoặc nằm nghiêng, tránh nằm sấp, kê gối quá cao vì không tốt cho cổ.

Trên đây là tổng hợp tất cả các phương pháp điều trị đau cổ đem lại hiệu quả tích cực. Người bệnh có thể tham khảo để áp dụng nhằm cải thiện tốt nhất cho tình trạng bệnh lý hiện tại của mình.

Tổng hợp các phương pháp trị đau cổ